Alerjik Rinit Alerjik rinit, burun iltihabı olan rinit rahatsızlığının alerjik etkenlerden dolayı oluşmasıdır. Kendini hapşırma, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı gibi belirtilerle gösterir. Bu belirtiler genellikle göz, damak ve burun kaşıntısı ile birlikte görülür. Alerjik rinit görülme sıklığı erişkinlerde %8-30, çocuklarda %2-37 oranındadır. Her yaşta etkili olabilir, ancak en çok görüldüğü dönem çocukluk ve genç erişkinlik çağıdır. Alerjik rinit hastalarında astım, alerji sendromu ve egzama gibi alerjik hastalıkların görülme olasılığı daha yüksektir. Alerjik Rinit Nedir? Saman nezlesi olarak da bilinen bu rahatsızlık, burun içi mukozasının alerjik etkiyle iltihaplanmasıyla ortaya çıkar. Alerjik yapıda olan kişilerde daha fazla görülür ve genellikle yaşam boyu etkili olur. Ancak etkisini ileri yaşlara doğru azaltır. Alerjik rinitin en yaygın nedeni baharda havada uçuşan polenlerdir. Buna rağmen alerjik etkisi olan her şeyden uzak durmakta yarar vardır. Toplumda yaygınlığı fazla olan bu rahatsızlıkta hastalarda sosyal ve ruhsal sorunlar da daha fazla görülür. Belirli mevsimlerde ortaya çıkan alerjik rinit türü mevsimsel rinit olarak tanımlanır ve saman nezlesi olarak bilinir. Bunun dışında yıl boyu etkili olan perenial rinit denilen türü vardır. Bunun yıl boyu devam etme nedeni çeşitli kimyasallardan, hayvan tüyü ve ev tozu gibi alerjenlerdendir. Alerjik rinit uygun şekilde tedavi edilirse, atak sayısı oldukça azaltılabilir. Alerjik Rinit Neden Olur? Alerjik rinit nedenleri arasında en önemlisi havada uçuşan polenlerdir. Ağaçlar da bunda etkilidir. Bunların gösterdiği alerjik reaksiyonu aynı zamanda hayvan tüyü, küf, ev akarları ve ev tozu da gösterebilir. Havanın rüzgârlı ve kuru olduğu zamanlarda polen daha fazla olur ve bu dönemlerde alerjik rinit etkileri de artar. Mevsimsel rinit daha çok bahar aylarında olan ağaç polenlerinden, yıl boyu süren alerjik rinit ev tozu, hamam böcekleri ve akarlardan kaynaklanır. Özellikle evde beslenen köpek, kedi ve kuş gibi hayvanlar rahatsızlığın şiddetini artırabilir. Alerjik Rinit Belirtileri Nelerdir? Alerjik rinit için en belirgin semptomlar burun akıntısı, hapşırık, burun kaşıntısı ve burun tıkanıklığıdır. Bunların dışında öksürük, geniz akıntısı, koku almada zorluk, halsizlik gibi belirtiler de olabilir. Bazen de kulak ve damağın içinde kaşıntı olabilir. Bu rahatsızlıkla birlikte alerjik konjunktivit bulunan hastalarda ise gözlerde sulanma, kaşıntı ve kızarıklık gibi belirtiler de oluşabilir. Kişilerde ağız solunumu nedeniyle diş bozuklukları ve yüksek damak sorunu oluşabilir. Alerjik rinit rahatsızlığında yakınmalar çift taraflı olur. Kişide sarı yeşil burun akıntısı ya da tek taraflı belirtiler olması bu rahatsızlıkla uyumlu değildir. Burun kaşıntısı nedeniyle elle burnu yukarı itme (alerjik selam) sonucu burun ucunda yatay bir çizgi oluşur. Bununla birlikte göz altı morluğu ve ödem gibi etkiler de olabilir. Hastalar tedavi edilmezse rahat nefes alamadıkları için uyku sorunları ortaya çıkabilir. Çocuk hastalarda dikkat eksikliği, sınavlarda başarısızlık, konsantrasyon güçlüğü ve özgüven azalması gibi belirtiler olabilir. Erişkinlerde depresyon, anksiyete, işte ve akademik yaşamda performans düşüklüğü gibi etkiler nedeniyle yaşam kalitesinde olumsuz etkiler ortaya çıkabilir. Alerjik Rinit Kimleri Etkiler? Alerjik rinit en fazla alerjiye yatkın olan, yani atopik denilen kişileri etkiler. Bu kişilerde görülen diğer alerjik hastalıklar da daha yüksek orandadır. Ailede alerjik hastalık varsa bu kişilerde de alerjik rinit görülme oranı fazladır. Rahatsızlığın belirtileri daha çok 40 yaş öncesinde görülür ve bu yaştan sonra belirtiler giderek azalır. Bu hastalığın kendiliğinden iyileşme oranı yok denecek kadar azdır. Çok nadir olarak kendiliğinden iyileşme görülebilir. Alerjik Rinit Türleri Nelerdir? Alerjik rinit sınıflandırması belirtilerin şiddetine ve süresine göre yapılır. Eğer belirtiler dört günden az sürüyorsa ya da dört haftadan daha az devam ediyorsa intermitan (aralıklı) rinit, dört günden fazla ya da dört haftadan fazla ise persistan (süregen) rinit olarak tanımlanır. Şiddetine göre alerjik rinit sınıflandırmasında günlük aktivite, egzersizde bozulma, uykuda bozulma, iş ve okul yaşamında bozulma ve sıkıntı veren belirtilerle birlikte oluyorsa orta-ağır rinit, bu belirtiler olmuyorsa hafif rinit olarak adlandırılır. Pratikte alerjik rinit sınıflandırması bahar mevsiminde olanlar mevsimsel rinit, yıl boyu sürenlerde perenial rinit olarak adlandırılır. Bu sınıflandırmada alerjenler dikkate alınır. Polenlerden kaynaklananlar mevsimsel, ev tozu, hayvan tüyü ve küf gibi alerjenlerle tetiklenenler perenial rinit olarak ayrılır. Alerjik Rinit Tanısı Nasıl Yapılır? Bu rahatsızlığın tanısında en önemli kriter hastanın öyküsüdür. Doktor, hastadaki belirtileri değerlendirerek, bunların hangi mevsimde, hangi alerjenlere karşı ortaya çıktığını belirleyerek tanıyı kolaylaştırır. Ayrıca fiziksel muayenede hastanın burun mukozası ve etkilenen bölgeleri incelenir. Yapılan burun endoskopisi neticesinde burun içi dokusu soluk olup, konka adı verilen yumuşak dokularda şişlik belirlenir. Burun akıntısı koyu ve yapışkan kıvamdadır. Burun içinde saydam salgıda artma, burun eti büyümesi ve ödem görülebilir. Ağıza bakıldığında geniz akıntısı ile farenjit semptomları görülebilir. Alerjik rinit teşhisinde kullanılan IgE testi gibi testler de vardır. En fazla kullanılanlar cilde uygulanan testlerdir. Cilt ya da kandan yapılan alerji testlerinde alerjik rinite yol açan alerjik ajan tespiti yapılabilir. Test negatif çıksa da hastadaki belirtiler tanı koymaya yeterli olabilir. Radyolojik görüntüleme tetkiklerinin yapılmasına genellikle gerek duyulmaz. Ancak uygulanan tedavi başarısız olursa ya da başka bir hastalık şüphesi olursa yapılabilir. Alerjik Rinit Tedavisi Nasıl Yapılır? Bu rahatsızlığın tedavisinde amaç şikayetlerin giderilmesidir. Çünkü bu hastalık tümüyle ortadan kaldırılamaz. Tedavi planlamasında semptomları tetikleyen alerjen maddelerden kaçınma ve ilaç tedavisi en önemli uygulamalardır. Bunlar yakınmaları kontrol altına almaya yeter. Kortizonlu burun içi spreyleri ve antihistaminikler alerjenlerin etkisini azaltır. İlaçlar özellikle alerjenle karşılaşmadan önce kullanılırsa etkisi daha iyi olur. Burun akıntısı, kaşıntı ve hapşırma gibi bulgular görülmez. Alerjik rinit tedavisinde ilaçlar kadar aşı tedavisi de etkili bir yöntemdir. Bu tedavi için alerjileri ve koşulları uygun hastalar tercih edilir. Ayrıca tedavi kişiye özel uygulanır. Aşı tedavisi hem alerjik rinitin iyileşmesini sağlar hem de bazı hastalarda astım gelişmesine engel olabilir. Eğer hastalarda alerjik rinit nedeniyle oluşan polip, sinüzit gibi sorunlar varsa bunlar için cerrahi tedavi uygulanması gerekebilir. Alerjik Rinit Hastaları Nelere Dikkat Etmeli? Hastaların polenli ve tozlu ortamlardan kaçınması gerekir. Bunu sağlayamıyorlarsa mutlaka maske kullanmaları önerilir. Polenlerin olduğu mevsimde evde bile pencereler ve kapılar kapalı tutulmalıdır. Evlerde kalorifer varsa bu havanın kurumasına neden olur. Bu yüzden hastaların evde nemlendirici cihazlar kullanmasında yarar vardır. Bulunan ortamın havası her zaman temiz olmalıdır. Ayrıca evde bitki ve hayvan bakılmamalıdır. Yünlü ve tüylü battaniyelerden, örtülerden uzak durulmalıdır. Sentetik ve pamuklu olanlar tercih edilmelidir. Evde toz tutacak kilim, halı gibi eşyalar kullanılmamalıdır. Ayrıca hastaların sigara içmemesi, dengeli beslenmesi ve her gün düzenli olarak egzersiz yapmaları da faydalı olur. |
.jpg "Alerji Belirtileri ve Tedavisi")
Renas
12 Temmuz 2024 CumaBen de burun akıntısı ve sürekli hapşırma yaşıyorum, acaba bu belirtiler alerjik rinit olabilir mi? Özellikle bahar aylarında bu şikayetlerim artıyor, bu durumu nasıl yönetebilirim?
Cevap yazAdmin
12 Temmuz 2024 CumaMerhaba Renas,
Bahsettiğiniz burun akıntısı ve sürekli hapşırma belirtileri, alerjik rinitin yaygın semptomları arasındadır. Özellikle bahar aylarında bu şikayetlerinizin artması, mevsimsel alerjilere işaret ediyor olabilir. Bu durumu yönetmek için şunları yapabilirsiniz:
1. Alerjenlerden Kaçınma: Polenler en yaygın mevsimsel alerjenlerdendir. Dışarı çıktığınızda gözlerinizi ve burnunuzu kapatacak şapka ve gözlük kullanabilirsiniz.
2. Evinizi Temiz Tutma: Polenlerin eve girmesini önlemek için camları kapalı tutabilir, hava temizleyici kullanabilirsiniz.
3. Doktor Tavsiyesi: Bir alerji uzmanına başvurarak uygun tedavi ve ilaçları alabilirsiniz. Antihistaminikler ve burun spreyleri semptomlarınızı hafifletebilir.
4. Nemlendiriciler: Nemlendirici cihazlar kullanarak evinizdeki havanın nem dengesini koruyabilirsiniz.
Unutmayın, bir uzmana danışmak en doğru bilgilere ve tedaviye ulaşmanızı sağlayacaktır. Geçmiş olsun!