Ürtiker Alerji Halk arasında "kurdeşen" olarak bilinen ürtiker, alerjik bir cilt rahatsızlığıdır. Kurdeşen, ciltte belirgin olmayan kabarık, ödemli, kızarık ve küçük bir sinek ısırığı boyutunda lezyonlar şeklinde ortaya çıkar. Bu lezyonlar, 10-15 cm'lik veya daha büyük plaklara kadar değişebilen boyutlarda olabilir ve genellikle kaşıntılıdır. Egzamadan farklı olarak, ürtiker çoğunlukla ani ve kısa süreli döküntülerle seyrederken, egzama daha kronik ve cilt kuruluğu ile karakterizedir. Ürtiker, altı haftadan kısa sürdüğünde 'akut ürtiker' olarak adlandırılırken, altı haftadan uzun sürdüğünde 'kronik ürtiker' olarak sınıflandırılır. Akut ürtiker, genellikle genç ve genç yetişkinlerde görülürken, kronik ürtiker daha çok yetişkinlerde görülür. Kronik ürtiker, tedavi edilemeyen ve sürekli tekrarlayan ürtiker tipidir. Akut kurdeşen ise tedavi ile geçebilen ancak daha sonra tekrar edebilen döküntülerdir. Ürtiker ile birlikte 'anjiyo ödem' de görülebilir. Anjiyo ödem, vücudun çeşitli bölgelerinde geniş ödemlerle karakterizedir ve genellikle göz kapakları, dudak çevresi, genital bölge ve testisler gibi cildin ince olduğu bölgelerde görülür. Kurdeşen ve anjiyo ödem sıklıkla birlikte görülen rahatsızlıklardır. Ürtikerin Sebepleri Ürtikerin en yaygın nedenlerinden biri gıdalar ve katkı maddeleridir. Çocuklarda en sık görülen neden ise enfeksiyonlardır. Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları, yani virüslerin neden olduğu nezle, grip ve sinüzit gibi enfeksiyonlar ürtikere yol açabilir. Bu enfeksiyonlar bakterilerle birlikte olduğunda daha belirgin hale gelebilir. Özellikle alerjik bünyeye sahip çocuklarda, kronik sinüzite bağlı ürtiker sık görülen ancak sıklıkla gözden kaçan bir tablodur. Sinüzit genellikle alerjik rinit ile ilişkili, burun tıkanıklığı sonrası gelişen bir enfeksiyon tablosudur. Çocuklarda çok belirgin belirtiler vermez. Baş ağrısı, ateş, yüz ağrısı gibi belirtiler olmadan sadece burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı, boğaz temizleme, sarı sümük gibi belirtilerle karşılaşılabilir. Bu tablo, 10 günden uzun sürerse 'akut sinüzit', 12 haftadan uzun sürerse 'kronik sinüzit' olarak adlandırılır. Çocuklarda en sık görülen ürtiker sebebi kronik sinüzittir. Ürtiker Tedavisi Ürtiker tedavisinde oluşum sebebini bulmak çok önemlidir. Alerjinin hangi maddeye karşı oluştuğunu belirlemek, ailenin gözlemleri ile mümkündür. Aile, hastaya verilen madde sonrası kabarmalar fark ederse ve bir maddeye alerji şüphesi varsa, özellikle o maddeler üzerinde durulur ve kanda taranır. Gıda alerjileri, kanda spesifik IgE araştırmasıyla tespit edilir. Bazen antibiyotik kullanımı sonucunda hastada kabarmalar görülür ve alerji şüphesi doğar. Kanda, antibiyotiklere karşı da alerji testi yapılabilir ancak bu testler daha sınırlıdır. Ürtiker ve Anjiyo Ödem Ürtiker ile birlikte görülebilen anjiyo ödem, vücudun çeşitli bölgelerinde geniş ödemlerle karakterizedir. Anjiyo ödem genellikle göz kapakları, dudak çevresi, genital bölge ve testisler gibi cildin ince olduğu bölgelerde ortaya çıkar. Anjiyo ödem, ürtikerden farklı olarak daha derin cilt katmanlarını etkiler ve daha ağrılı olabilir. Anjiyo ödem ve ürtiker sıklıkla birlikte görülen rahatsızlıklardır ve tedavi yaklaşımları benzerdir. Anjiyo ödem durumunda, hastaların daha dikkatli izlenmesi ve gerektiğinde acil müdahale yapılması önemlidir. Ürtikerin Yönetimi Ürtikerin yönetiminde, alerjenlerden kaçınma, antihistaminik ilaçlar ve gerektiğinde kortikosteroidler kullanılabilir. Kronik ürtiker durumunda, hastaların yaşam kalitesini artırmak için uzun süreli tedavi gerekebilir. Ayrıca, ürtikerin tetikleyici faktörlerinin belirlenmesi ve bu faktörlerden kaçınılması da önemlidir. Hastaların, doktorları ile işbirliği yaparak tedavi planlarını düzenli olarak gözden geçirmeleri ve belirtileri kontrol altında tutmaları önemlidir. |